1. یکی از ویژگی های یاخته های گیاهی، داشتن اندامکی به نام کُریچه است.
2. در کریچه، مایعی به نام شیرۀ کُریچه ای قرار دارد. شیرۀ کُریچه ای ترکیبی از آب و مواد دیگر است.
3. بعضی یاخته های گیاهی کُریچه درشتی دارند که بیشترِ حجم یاخته را اشغال می کند.
4. وقتی مقدار آب در محیط بیشتر از مقدار آن در یاخته باشد، کُریچه ها حجیم و پر آب اند و سبب می شوند که پروتوپلاست به دیواره بچسبد و به آن فشار آورد که به آن تورژسانس می گویند.
5. اگر به هر علتی آب کم باشد، حجم کُریچه کاهش می یابد و پروتوپلاست جمع می شود و از دیواره فاصله می گیرد. این وضعیت، پلاسمولیز نامیده می شود.
6. آب بر اساس اسمز می تواند از غشای پروتوپلاست و کُریچه، آزادانه و بدون صرف انرژی عبور کند.
7. به جز آب، کُریچه محل ذخیرۀ ترکیبات پروتئینی، اسیدی و رنگی است که در گیاه ساخته می شوند؛ آنتوسیانین یکی از ترکیبات رنگی است که در کُریچه ذخیره می شود.
8. غشای کُریچه مانند غشای یاخته، ورود مواد به کُریچه و خروج از آن را کنترل میکند.
9. پروتئین، یکی دیگر از ترکیباتی است که در کُریچه ذخیره می شود.
10. بعضی رنگ ها به علت وجود مواد رنگی در کُریچه است.
11. مشخص شده است که ترکیبات رنگی در کُریچه و رنگ دیسه، پادُاکسنده (آنتی اکسیدان) اند.
12. بعضی گیاهان مناطق خشک و کم آب ترکیب های پلی ساکاریدی در کُریچه های خود دارند. این ترکیبات مقدار فراوانی آب جذب می کنند و سبب می شوند تا آب فراوانی در کُریچه ها ذخیره شود.
13. برای انتقال آب درعرض غشای بعضی یاخته های گیاهی و جانوری و غشای کُریچه بعضی یاخته های گیاهی، پروتئین هایی دخالت دارند که سرعت جریان آب را افزایش می دهند.
14. کُریچه (واکوئول) گوارشی: در پارامسی، حرکت مژک ها غذا را از محیط به حفرۀ دهانی منتقل میکند. در انتهای حفره، کُریچه غذایی تشکیل می شود. کُریچه غذایی درون سیتوپلاسم حرکت می کند.اندامکی به نام کافنده تن (لیزوزوم)، که دارای آنزیم های گوارشی است به آن می پیوندد و آنزیم های خود را به درون کُریچه آزاد می کند. در نتیجه، کُریچه گوارشی تشکیل می شود. مواد گوارش یافته از این کریچه خارج می شوند و مواد گوارش نیافته در آن باقی می مانند. به این کُریچه،کُریچه دفعی می گویند. محتویات این کُریچه از راه منفذ دفعی یاخته خارج می شود.
15. در حفرۀ گوارشی فرایند گوارش درون یاخته ای در کُریچه های غذایی ادامه می یابد. ذرات غذایی با درون بری وارد یاخته می شوند.
16. در پارامسی، آبی که در نتیجۀ اسمز وارد می شود به همراه مواد دفعی توسط کُریچه های انقباضی دفع می شود.
17. پروتئین های ساخته شده در سیتوپلاسم سرنوشت های مختلفی پیدا می کنند. بعضی از این پروتئین ها به شبکۀ آندوپلاسمی و دستگاه گلژی می روند و ممکن است برای ترشح به خارج رفته یا به بخش هایی مثل واکوئول (کُریچه) و کافنده تن بروند.
. بعضی گیاهان در مناطقی زندگی می کنند که با مسئله دما و نور شدید در طول روز و کمبود آب مواجه اند. در این گیاهان برای جلوگیری از هدر رفتن آب، روزنه ها در طول روز بسته و در شب بازند. برگ، ساقه یا هر دوی آنها در چنین گیاهانی گوشتی و پرآب است. این گیاهان در واکوئول های خود ترکیباتی دارند که آب را نگه می دارند.
درباره این سایت